Lokman Ayva

Aciz İnsan Paradigmasını Yıkan Türkiye’nin İlk Görme Özürlü Milletvekili

Kısa Özgeçmişi

1966 yılında Konya’nın Doğanhisar ilçesi, Başköy kasabasında doğdu. 11 yaşında geçirdiği menenjit hastalığı sonucu görme yeteneğini kaybetti. Eğitimine bu sebepten dolayı 5 yıl ara vermek mecburiyetinde kaldı. Lokman’ın babası bir devlet kurumunda odacılık yaparken, şef, ziraat mühendisi gibi elemanlar daireye gelirken oğlunu başkalarından hep saklarmış. Böyle bir psikolojide yetişen Lokman, yabancı kişilerle de konuşurken hep kekelermiş. Yaz aylarında açılan okuma-yazma kursuna katıldı ve Braille (kabartma) yazıyı orada öğrendikten sonra 1982 yılında Ankara Körler Ortaokuluna başladı ve 1985 yılında bu okuldan mezun oldu. Okula gelene kadar babası, Lokman’ın bir şeyler yapabileceğine pek inanmazdı. Babası, Körler Ortaokulunun kör müdür yardımcısını ve bir İngilizce öğretmenini görünce oğlunun da bir İngilizce öğretmeni olmasını gönülden arzu eder ve bundan böyle daha büyük bir şevkle çocuğunu okutur olmuş. Lokman, hem fizikî bakımdan, hem de ailesinin maddî yetersizliklerinden ötürü çok zorlanmasına rağmen büyük bir azimle eğitime devam etti. Ailesi, yol parası bulamadığı için, çoğu kez komşuların yardımına da ihtiyaç duyardı.

Lokman, Körler ortaokulunda özgüvenini iyice geliştirir. Öğretmenlerin kendi hayatlarından bahsetmeleri, onu derinden etkiler. Bir gün rehberlik servisine gittiğinde, heyecandan yine kekelemiş. Rehber öğretmenleri, bunun üzerine “madem zorlanıyorsun o hâlde bu problemin üstüne üstüne gidelim” demişler. Bunun üzerine tiyatroda çalışmış ve hocaların manevî desteğini görmüş. Olumsuz psikolojisini yıkmış ve kör olduktan sonra hiç tatmadığı başarma duygusunu orada tatmaya başlamış. Lokman Ayva, okul yıllarını hatırladığında bir başarı öyküsü hiç unutamaz: “Orta birde fen bilgisinde 10 kişi 2 aldı, bir ben 5 aldım. Öğretmenimiz, herkese çay ısmarladı ve Lokman’ın çayı 2 şekerli olsun dedi. Bu benim gerçekten çok hoşuma gitmişti. Bu duygular, benim okulu birincilikle bitirmeme sebep olmuştur”. Lokman, geliştirdiği bu özgüvenle çok azimli çalışır ve sadece ortaokulda değil, lise ve üniversitede başarılı olmasını sağlar. 1988’ de Ankara Bahçelievler Cumhuriyet Lisesini tamamladıktan sonra aynı yıl içinde Boğaziçi Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümüne kaydını yaptırır ve 1993 yılında yüksek eğitimini tamamlar. 1993-1996 yılları arasında Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Bölümünde ayrıca Yüksek Lisans yapar. Kendisi, çok iyi derecede İngilizce ve başlangıç seviyesinde Arapça bilmektedir.

Yurt İçi Sosyal Faaliyetleri

Lokman Ayva, üniversite eğitimi ile birlikte çeşitli şekillerde iş hayatını da sürdürdü. Ancak, kendisi örgütlü kör hareketinin içerisinde yönetici konumlarda bulunmak ve özürlülerin sosyal sorunlarıyla ilgilenmekle ün yapmıştır. “Karanlıktan Aydınlığa Adım” Dergisi Genel Yayın Yönetmenliği ve Başyazarlığı, radyo-program yapımcılığı ve bilgisayar öğretmenliği yaptı, özel olarak İngilizce ders verdi. 1994 yılında, Türkiye’de ilk kez İstanbul Büyükşehir Belediyesi bünyesinde oluşturulan, Özürlüler Koordinasyon Merkezi’nin kurucu başkanlığını yaptı ve bu görevi 1995 yılı sonuna kadar sürdürdü. 1996-2000 yılları arasında MEB Sarıyer Şükran Ülgezen Anadolu Meslek Lisesinde İngilizce Öğretmenliği yaptı. 2001 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi Özürlüler Merkezi Yöneticiliğine getirildi. Sıkıntı içerisinde yaşayan özürlü insanlarımızın yaşadığı problemleri en aza indirgemek isteyen ve onlara müreffeh bir hayat sunma yönünde çaba sarf eden Lokman Ayva, başkanlığını yaptığı Beyaz Ay Derneği bünyesinde engelli insanlarımızın sahip oldukları engelli psikolojilerini yıkarak, normal bir insan gibi hayata adaptasyonları noktasında yoğun çalışmalar sarf etmiştir. Beyaz Ay Derneği Genel Başkanı, Fiziksel Engelliler Vakfı Yönetim Kurulu Üyeliği ve Türkiye Körler Federasyonu Genel Kurul Üyeliği sıfatıyla resmî ve gayri resmî kurumlara yapmış olduğu ziyaretlerle engelli insanlarımızın sorunlarını üst makamlara taşıdı ve gündemde tutmaya çalıştı.

Yurt Dışı Sosyal Faaliyetleri

1985 yılında Türkiye sakat gençliğini temsilen, Milli Eğitim Bakanlığı aracılığı ile Avrupa Konseyi toplantılarına katıldı. 1992 yılında ABD’nin Baltimore şehrinde körlerin “bilgisayar kullanmaları ve faydalanmaları“ konusunda, Milli Körler Federasyonunun misafiri olarak araştırmalar yaptı. 2000 yılında Romanya’nın Neptün şehrinde yapılan “Özürlülerle İlgili Bölgesel Projeler” Kongresine katıldı. 2002 yılı Ocak ayında Almanya’ da özürlülerle ilgili çalışmalar yaptı.

Aldığı Ödüller

Bir mülakatta, “sosyal ve fiziksel sistemler, belirli bir insan tipine göre ayarlanmış. İşte bu bakış açısını değiştirmek için, ya sistem içinde olacaksınız ya da açıyı genişleteceksiniz. Bizler de sistem içinde olamayacağımıza göre açıyı genişletmemiz lâzım” diyen Lokman Ayva bu uğurda çok çaba sarf etmiş ve toplumun özürlülere daha hoşgörülü bakması yönünde bilimsel, sosyal ve siyasî faaliyetlerde bulunmuştur. Engellilerin sorunlarına yönelik etkin çalışmaları sebebiyle çok sayıda başarı ödülüne layık görüldü. Bunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:

1.) Junior Chamber 2000 Türkiye’nin en başarılı 10 genci yarışmasında birincilik.

2.) Özel Eğitime Muhtaç Çocukları Koruma Derneği – Hizmet Ödülü.

3.) Fiziksel Engelliler Vakfı – Hizmet Ödülü.

4.) İstanbul Sessizler Spor Klubü – Hizmet Ödülü.

5.) Fazilet Partisi 18 Nisan 1999 seçimleri başarılı çalışmalar plaketi.

6.) Hür Medya Haber Yorum Dergisinin Yılın Başarılı Adamı Ödülü.

7.) İstinye Rotary Klubü hizmet ödülü

Siyasî Faaliyetleri

Lokman Ayva, 18 Nisan 1999 Genel Seçiminde İstanbul 3. bölgeden Fazilet Partisinden milletvekili adayı oldu, ancak az bir farkla seçilemedi. Lokman Ayva, daha sonra 3 Kasım 2002 tarihinde yapılan 22. Dönem Milletvekili Genel Seçimine İstanbul'da 3. bölgeden katıldı ve Ak Partisi İstanbul Milletvekili olarak seçildi. AK Partisi kurucularından olan Lokman Ayva, bu partinin aynı zamanda Merkez Karar ve Yönetim Kurulu üyesidir. Böylece, 3 Kasım 2002 seçimleriyle birlikte Türk siyasî tarihinde ilk defa görme engelli bir kişi, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne girme şansını elde etmiştir.

Milletvekili olduktan sonra TBMM’de yapılacak törende ‘yemin metnini’ nasıl okuyacağını Meclis Genel Sekreterliği’ni soran Lokman Ayva’ya, “Şimdiye kadar hiç böyle bir ihtiyaç olmamıştı. Maalesef öyle bir metin elimizde yok” cevabını alır. İyi bir hafızaya sahip olan Lokman Ayva, buna rağmen kabartma bir metin hazırlatılmasını talep eder ve yemin töreninde de kabartma metninden yeminini okur.

Kaynak:

·  Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi; Yıl: 4; Sayı: 39; Mayıs 2003.

· Erdal Şen; Âmâ Vekil Meclis’e Sordu: Yemin metnini nasıl okuyacağım?; (Zaman Gazetesi; 07.11.2002)