Dilekçe Nedir?

Bir isteği belirtmek, bir konuda talepte bulunmak, herhangi bir konuda bilgi vermek ya da şikayette bulunmak için resmî veya özel kurum ve kuruluşlara ,gerçek ve tüzel kişilere yazılan imzalı başvuru yazısıdır.

Dilekçenin temel özelliği kayda geçmesi ve yasal bir sonuç doğurabilme kapasitesidir. Bu bakımdan bir dilekçede talep edilen konu, yapılan şikayet  dilekçeyi veren ve dilekçeyi alan muhatap açısından çok önemlidir.

Dilekçede Format-Olmazsa olmazlar

Bir dilekçenin muhatapça kayda alınmasının ya da daha sonraki işlemlerde doğuracağı sonuçlar açısından biçimsel bazı unsurlarına özel önem gösterilmesi gerekir. Buna göre bri dilekçe:

1.Çizgisiz beyaz kâğıda yazılmalıdır.

2. Bilgisayar, daktilo veya dolma kalemle yazılabilir. Tükenmez kalemle mavi ve siyah mürekkepli kalemler dışında başka renkli kalemlerle yazılmaz.

3. Sorun hangi kurumu ilgilendiriyorsa ona hitap edilerek başlanmalıdır.

4. Yer ve tarih belirtilmelidir.

5. İmza ve/veya kaşe olmalıdır.

6. Dilekçe eki varsa mutlaka dilekçe sonunda ekler kısmı olmalıdır.

Dilekçe Yazımında temel ilkeler

5. Dilekçe dilinde ciddi, resmî, saygılı bir dil ve üslûp kullanılmalı, nesnel olunmalıdır.

6. Sorun, durum ya da dilek kısa ve açık olarak ifade edilmelidir. Gereksiz ayrıntılara ve kişiselliğe yer verilmemelidir.

7. İstenen şey yasal çerçeve içrisinde olmalıdır. Bir şikâyet söz konusu ise sorun mutlaka belgelere ve tanıklara dayandırılarak açıklanmalıdır.

8. Hiyerarşik düzene dikkât edilmelidir.

Dilekçe Nasıl yazılır?

a.Giriş-kurumsal tanıtım: Dilekçenin başlangıcında kurumunuzun soruna taraf oluşunun dayanağı anlatılır. Bu noktada dernek veya vakfım temel faaliyet konusundan (dilekçede talep edilecek hususlar ilintisini içerecek biçimde) bahsedilir. Varsa derneğin kamu yararına, Türkiye vb unvanlarının oluşu tarihiyle birlikte anlatılmasında fayda vardır.

Ör: Görme Özürlüler Derneği (GÖZDER), görme özürlülerin ekonomik, toplumsal, kültürel, mesleki vb. alanlardaki sorunlarının çözümü, görme özürlülerin toplum yaşamına eşit yaşam koşullarında katılımını sağlamak amacıyla faaliyet göstermektedir. Derneğimiz, 20/12/1991 tarih ve 91/2557 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla Kamu Yararına Dernek statüsündedir. 

b.Gelişme-sorun tanımı: Dilekçenin bu bölümünde sonuç bölümünde yapılacak talep/şikayet vb hususa konu olaydan özetle bahsedilir. Olayın hangi yönden bir mağduriyet, hak gaspı yaratıyorsa, bu durumun yasal karşılıklarından bahsetmekte büyük fayda bulunmaktadır. 

Ör:

Derneğimiz, yukarıda sıralanan amaçlar doğrultusunda, görme engellilerin toplu taşıma hizmetlerinde erişim olanaklarının ve kentsel çevrenin, kanunlarla belirlenmiş olan ve özürlülerin kullanımına uygunluk sağlayan standartlarda düzenlemeleri konusunda tespitler yaparak, idari ve yasal girişimlerde bulunmaktadır.

Yukarıda sözü edilen amaçlar doğrultusunda yaptığımız saha taramalarında, başkanlığınızca hizmet verilen Atatürk Havalimanı-Aksaray hafif metro sisteminde (Atatürk havalimanı ve Dünya ticaret merkezi durağı dışındaki) duraklarda, peron girişlerinde, peron sonunu belirten noktalarda görme engellilere yönelik zemin farkındalığı yaratan özel kabartma zemin dokularının  bulunmadığı, aynı şekilde görme engellilere yönelik sesli uyarı sistemlerinin bulunmadığı tespit edilmiştir.

c.Sonuç ve talep: Dilekçenin bu bölümünde, anlatılanlardan hareketle, talebinizi ifade etmeniz gerekmektedir. Talebinizi ifade ederken dayandığınız kanun/yönetmelik ve tüzüklerden alıntılar yapmanız, atıflarda bulunmanızda büyük fayda bulunmaktadır. Bu tip bir metin, muhatap nezdinde ciddiye alınacaktır. Şayet, muhatap bir kurumu temsilen Bakan, Başbakan vb makamlardaki kişiler ise, mevzuatı detayı vermekten kaçının! Zira bu durum muhatap makam yetkililerinde olumsuz bir etki yaratabilir)

Ör: (Yukarıdaki dilekçenin devamı)

- 3194 sayılı İmar Kanunu’nun Ek 1. maddesi: “Fiziksel çevrenin özürlüler için ulaşılabilir ve yaşanabilir kılınması için, imar planları ile kentsel, sosyal teknik altyapı alanlarında ve yapılarda, Türk Standartları Enstitüsünün ilgili standartlarına uyulması zorunludur”, hükmünü getirmektedir.

- Diğer taraftan, ülkemizin taraf olduğu ve Türkiye tarafından 30 Mart 2007’de, imzalanarak, 3 Aralık 2008 tarihinde TBMM’ce, 14 Temmuz 2009’da Bakanlar Kurulunca onaylanarak T.C.  Anayasası’nın 90. maddesine göre iç hukukumuzun –bağlayıcı bir parçası olan- BM Sakat hakları Sözleşmesi’nin erişilebilirlik konusunu düzenleyen 9. maddesinin 1. fıkrası, “Taraf Devletler, engellilerin bağımsız yaşamalarının ve toplumun tüm alanlarına tam katılımının sağlanması ve engellilerin diğerleriyle eşit bir şekilde fiziksel çevreye, ulaşıma, bilgi ve iletişim teknolojisi ve sistemi dahil bilgiye ve iletişime, hem kırsal hem de kentsel bölgelerde halka açık olan veya halka sunulan diğer tesislere ve hizmetlere erişiminin sağlanması için uygun tedbirleri almalıdır.” Yükümlülüğünü getirmektedir.

Bu bağlamda, görme engellilerin diğer tüm vatandaşlar gibi temel yasal hakkı olan erişilebilirlik hakkı göz önünde bulundurularak, Atatürk Havalimanı-Aksaray Hafif Metro sisteminin duraklarında görme engelli bireylerin bağımsız hareketliliğine olanak sağlayacak şekilde; sesli uyarı ve farkındalık yaratacak kabartma zemin uygulamalarının yapılmasını talep eder, gereğini arz ederiz.

HİTAP:

Dilekçede bir konuda üst makamın bilgilendirilmesi amaçlanmışsa "...bilgilerinize arz ederiz.",
Üst makamın bir sorunu çözmesi, bir işlemi başlatması isteniyorsa "Gereğini saygılarımızlala arz ederim

DİLEKÇE YAZIMINDA DİĞER HUSUSLAR 

Derneğin genel bir hak ya da bir üyesinin hakkı konusunda yazacağı dilekçeler: Dilekçeler hizmet edilen engelli grubunun genel bir hakkı için ya da kimi zaman b ir üyesinin hakkı için idari dilekçe hazırlamak durumunda kalabilir.

Böyle bir durumda temel olarak dilekçe formatında bir değişiklik olmayacaktır. Sadece genel bir talebi içeren dilekçenin gelişme bölümü, (dilekçede hak talep edilecek olan) kişinin durumundan ve o derneğin üyesi olduğundan bahisle  sonuç ve talep bölümüne bağlanacaktır.

Ör:

TARİH:25.01.2003

SAYI:…………

ÇEKMEKÖY İLKÖĞRETİM OKULU MÜDÜRLÜĞÜNE

Konu: Okulunuzda eğitim gören engelli üyemiz hk.

Derneğimiz, okul çağında bulunan ve öğrenimini sürdüren üyelerimizin servis, okul ve ilgili personel olanaklarını periyodik olarak takip etmekte ve bu konularda yaşanan sıkıntıların giderilmesi amacıyla ilgili kurumlara idari ve yasal başvurularda bulunmaktadır.

Halen okulunuzda öğrenim görmekte olan Şenay Kaya isimli üyemizle ilgili yapılan son mülakatlarda, bilgisayar derslerinin yapıldığı kata okulda asansör olmasına rağmen sınıf arkadaşlarının yardımıyla taşınarak çıkarıldığı, bu konuda velisinin defalarca idari personele başvurduğu halde “asansörün bozuk olduğu”, “hizmetli personelin yerinde bulunmadığı”, vb sebeplerle sorunun bir türlü çözülmediği bilgisi edinilmiştir.

Bu durum üyemizin düşme tehlikesine bağlı fiziksel riskler, psikolojik sorunlar yaşamasına sebep olmaktadır. Bunun dışında Sadece bilgisayar dersleri için değil, istediği her ders arasında okulun her katına çıkmayı istemesi ve çıkması üyemizin  en temel hakkıdır.

Yukarıda kısaca özetlenen sorunlar ve tespitler ışığında üyemizin Anayasanın 42. Maddesinde belirtilen haklarından mahrum kalmaktadır.Bu sebeple;

-          1739 Sayılı Milli Eğitim Kanunu’nun 5. Maddesinde belirtilen: “Milli Eğitim Hizmeti, Türk Vatandaşlarının istek ve kabiliyetleri ile Türk Toplumunun ihtiyaçlarına göre düzenlenir hükmü,

-          3194 Sayılı İmar Kanunun Ek madde 1-(Ek:30/5/1997-KHK-572/1 md) sinde belirtilen “fiziksel çevrenin özürlüler için ulaşılabilir ve yaşanabilir kılınması için, imar planları ile kentsel, sosyal teknik altyapı alanlarında ve yapılarda, Türk Standartları Enstitüsünün ilgili standartlarına uyulması zorunludur” hükmü,

-          T.C. Başbakanlık makamının 3 Aralık 2002 tarih ve 2002/58 sayılı Genelgesinde belirtilen:” Kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan yönetici ve diğer personel, özürlü vatandaşlarımıza gereken kolaylığı gösterecek” talimatı ve

-          Aynı Genelgenin 4. Madddesinde belirtilen “Özürlülere yönelik faaliyet gösteren tüm resmi ve özel eğitim kurumları ile rehabilitasyonu  merkezlerinin özürlü çocukların eğitimleri için gerekli özel araç-gereç ile materyaller bakımından tam donanımlı olmaları ve eğitim sürecinin sosyal kültürel faaliyetler ve kaynaştırma programlarıyla desteklenmesi sağlanacaktır.” direktifleri doğrultusunda;

Bahsi geçen sorunların (iniş çıkışlarda personel görevlendirmesi ya da üyemize asansör kapı anahtarının tahsisi vb şekillerde) ivedilikle çözülmesi, aksi takdirde tespitler bölümünde belirtilen konularda doğacak sorunlardan kişisel olarak sorumlu olmayı kabul etmiş sayılacağınızı ve derneğimizin bu konuda idari ve yasal girişimde bulunacağını tarafınıza bildirir, gereğinin yapılmasını talep ederiz.

Örnek 2

TARİH:25.01.2003

SAYI:…..

T.C.

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI

SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞINA

Konu Görme engellilerin beyaz baston ihtiyaçlarının kurumunuzca karşılanması hk.

Görme Özürlüler Derneği (GÖZDER), görme özürlülerin ekonomik, toplumsal, kültürel, mesleki vb. alanlardaki sorunlarının çözümü, toplum yaşamına eşit yaşam koşullarında katılımını sağlamak amacıyla faaliyet göstermektedir. Derneğimiz, 20/12/1991 tarih ve 91/2557 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla Kamu Yararına Dernek statüsündedir.

Bilindiği üzere beyaz baston, görme engellilerin toplum yaşamına katılımını ve bağımsız hareket etmelerini sağlayan en önemli yardımcı cihazdır. Baston kullanmadan gezen görme özürlüler düşme, çarpma, yaralanma, sakatlanma gibi kazalarla karşılaşma riskiyle karşılaşmaktadır. Beyaz baston vasıtasıyla görme özürlü kendi başına gezme becerisi kazanıp, eğitim, çalışma ve sosyal hayata katılım sağlamaktadır.

Ancak, SGK mevzuatın ortopedik engellilerin tekerlekli sandalyeleri gibi pahalı yardımcı cihazları karşılanmakta iken hali hazırda (ülkemiz koşullarına hitap eden standart ve kalitede olan) 80-110 TL piyasa bedelli beyaz baston yardımcı cihaz bedeli, sosyal güvenlik sistemimizce ihtiyaç sahibi görme engelliye temin edilmemekte, Sağlık Uygulama Tebliğlerinde söz konusu ödeme kalemi bulunmamaktadır. Bu durum, (bozuk zemin, yol çukurları vb) ülkemiz şartlarında sık sık beyaz bastonları kullanılmaz hale gelen ve çoğunlukla ekonomik zorluklar içinde yaşayan görme engelliler için ciddi bir ekonomik yük getirmektedir.

Diğer taraftan,  T.C. Anayasası ve SGK mevzuatımız, görme engellilerin bu ihtiyaçlarının temin edilmesini yönünde yükümlülükler getirmektedir. Nitekim:

-         T.C Anayasası’nın 61. maddesinde “(…) Devlet, sakatların korunmalarını ve toplum hayatına intibaklarını sağlayıcı tedbirleri alır.”

-         5510 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun  Kurumca finansmanı sağlanmayacak sağlık hizmetleri  içeren 64. maddenin f bendi “ Yukarıdaki bentler gereğince sağlanacak sağlık hizmetleriyle ilgili teşhis ve tedavileri için gerekli olabilecek kan ve kan ürünleri, kemik iliği, aşı, ilaç, ortez, protez, tıbbî araç ve gereç, kişi kullanımına mahsus tıbbî cihaz, tıbbî sarf, iyileştirici nitelikteki tıbbî sarf malzemelerinin sağlanması, takılması,garanti süresi sonrası bakımı, onarılması ve yenilenmesi hizmetleri”.karşılanır

Hükümlerini içermektedir

Yukarıda kısaca özetlenen sebeplerle, görme engelli sigortalı vatandaşlarımızın ve bakmakla yükümlüsü olduğu görme engelli kişilerin eğitim, istihdam ve sosyal yaşama katılım yeteneğini artıran söz konusu beyaz baston ödeme bedellerinin, en fazla 2 yıllık periyotlarla, yasanın elverdiği asgari prosedürle ödenebilmesi için Sağlık Uygulama tebliği ve ilgili diğer mevzuatta düzenleme yapılmasını talep eder, konu hakkında yazılı olarak tarafımızın bilgilendirilmesi hususunu bilgilerinize saygılarımızla arz ederiz.

Dilekçe Üslup:

dilinde mümkün mertebe, sakin, kararlı ve kendinden emin bir dil kullanılmalıdır. Biliniyorsa talebin dayandırılacağı yasa maddeleri belirtilerek konuya haklim olunduğu belli edilmelidir.

Ancak, dilekçenin yazılıdığı kurumun geçmiş yazışma sicilinde talpelere duyarsız kaldığı yönünde bir bilgi ya da görüş varsa, yasa ve saygı sınırları içerisinde kalmak kaydıyla) belirli derecede üslup sertleştirilebilir. Burada yapılacak şey, hak kayıplarından doğacak sorumluluğa vur yapmak olmalıdır.

Örnek:

“aksi takdirde tespitler bölümünde belirtilen konularda doğacak sorunlardan kişisel olarak sorumlu olmayı kabul etmiş sayılacağınızı ve derneğimizin bu konuda idari ve yasal girişimde bulunacağını”

Dilekçede takip

-Yazılan dilekçede hayati öneme haizlik bir durum varsa, ve sonraki aşamalarda mahkeme süreci söz sözkonusuyla noter kanalıyla göndermekte fayda vardır

-Şayet noter kanalı değil de normal posta kanalı kullanılacaksa, posta dekontu saklanmalıdır

-Dilekçe elden verilmişse evrak kayıt-sayı numarası mutlaka alınmalı ve saklanmalıdır